Yes, wat wordt je als tuinder toch blij als je ziet hoe mooi je grond is geworden in de afgelopen jaren. Afgelopen zaterdag is er geploegd. Tijdens het ploegen krijg je een kijkje in de anders voor ons aan het oog onttrokken leven onder de grond. Wauw wat mooi; het barst van de wormen! De grond valt in kruimels uit elkaar, hij ruikt lekker en is mooi donker van kleur. Maar vooral de grote hoeveelheid wormgangen naar dieper dan 25 cm is zeer verheugend. Dat betekent dat de grond zeer goed doorwortelbaar is en dat de planten ook zonder moeite diep de grond in kunnen. Dat moet geweldige groenten opleveren. Geen eten maar voeding!

De realiteit is ook dat je de grond letterlijk en figuurlijk op zijn kop zet. Dat heeft ook zijn nadelen. Dit kost altijd hersteltijd van de bacteriën, schimmels, protozoa, wormen en andere door ons niet met het oog waar te nemen organismen die van erg groot belang zijn voor onze bodem. Dus ook voor onze voeding.

Ik ben afgelopen vrijdag naar een bodemconferentie geweest in Den Bosch (2015 is het jaar van de bodem). Goed voor je netwerk, maar vooral ook bemoedigend om te zien dat Biologische en Biologisch Dynamische landbouw zeer zeker een duurzaam antwoord kan zijn voor het grote wereld voedselvraagstuk. Uit onderzoeken blijkt (mede op initiatief en gefinancierd door de gangbare landbouw!) dat na 10 jaar biologische landbouw de grond een zelfde productie niveau haalt als gangbare landbouw grond. En dat zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen, structuurbederf enz! Waar wachten we nog op?